Ik lijd aan exploded view. Het is geen bekende aandoening. Maar ik heb er wel last van.
Een exploded view heet in het Nederlands een explosietekening. Je ziet ze wel op gebruiksaanwijzingen van apparaten. Op de tekening hangen onderdelen los in de ruimte. Met nummers en lijnen en teksten wordt uitgelegd waar het onderdeel voor dient of hoe het heet. Al die schroeven, wieltjes en piefjes zijn onmisbaar voor het geheel. In gedachten kun je de onderdelen in elkaar schuiven tot een apparaat, zoals je dat kent uit het dagelijks gebruik.
Als lijder aan exploded view zie ik op onverwachte momenten hele gewone situaties uiteenrafelen in draden en stukjes. En er spoelt een golf van dwarsverbanden door mijn hoofd. Alles is met alles verbonden. Ik zit vast aan alles en iedereen om me heen en tegelijkertijd bezie ik over grote afstand de leegte tussen mijzelf en het dichtstbijzijnde andere zwevende deeltje. Als de onderdelen los in de lucht hangen zie ik verbanden waar ik op momenten zonder geëxplodeerde kijk geen weet van heb.
In de beginnende schemer rijd ik op de A2 onder de Betuwelijn door. Ik zie zowel van links als van rechts goederentreinen met identieke bulkcontainers aankomen. Net als ik onder het viaduct door rijd kruisen de twee treinen elkaar. Omdat ze er precies hetzelfde uitzien, die treinen, stel ik me voor dat ze eenzelfde lading vervoeren van west naar oost en van oost naar west. Alsof ze water van en naar de zee vervoeren. Ik vervoer mij van zuid naar noord en maak onderdeel uit van een ordelijke verkeersstroom. Boven de treinen en de auto's vliegt een groep spreeuwen. Ze vormen een kleine zwerm. Ze vliegen samen in een patroon, maar dan zonder strepen of rails. De verschillende soorten ordening zie ik laag op laag over het landschap liggen.
De autoradio staat aan. Een interview over eten. Eten is ook al niet alleen eten. Je kunt patronen herkennen in wie wat waar eet. Eten is een sociaal en cultureel verschijnsel. Mijn eten staat niet op zich, maar is onderdeel van grote gehelen en zoals ik rijd tussen strepen, zo eet ik ook tussen strepen. Aan handen en voeten ben ik gebonden door ordeningen, strepen, cultuur, ingrediënten en gewoontes. Zijn die vogels beter af dan ik? Ben ik nou vrij of onvrij? Ik besluit dat ik vrij ben, in mijn auto, tussen de strepen, op weg naar huis.
