Ik ben een echte theedrinker. Regelmatig sta ik voor het theeschap in de winkel en zoek iets dat ik lekker vind. Er staat Ceylon thee, Earl Grey en groene thee. Dat is duidelijk. Daarnaast staat er thee met titels en moet ik mijn weg vinden tussen “Relaxation”, “Vitality”, “Love” en “Vrouwenthee”. Voor ik weet of ik de thee met titel lust moet ik eerst de hele ingrediëntenlijst uitpluizen. De naam van de thee zegt niets over de inhoud van het pakje.
In een stukje in de krant stond eens uitgelegd hoe het kwam dat die namen voor thee worden gebruikt in plaats van gewoon erop zetten wat erin zit. Er is kwalitatief niet zo veel verschil meer tussen de ene thee en de andere. Dus op dat vlak kun je je niet meer echt onderscheiden. De volgende stap is dan om de thee middels de naam in te bedden in een gevoelsassociatie, drinkmoment of lifestyle. Mooie verpakkingen en mooie titels, zodat ik als klant de thee kan kiezen die past bij mijn identiteit en mijn interieur.
In de kunst hebben werken titels. Handig om ze uit elkaar te houden. Je kunt dat op verschillende manieren aanpakken. Je beschrijft in je titel wat je kunt zien op of aan het werk: “Duif op de Dam”, “Groene cirkel op blauw vierkant”, “Gravin van Alkemade.” Dat werkt prima. Als je het nog neutraler wilt doen, dan noem je het gewoon “Zonder Titel”. En als dat nog te lang is, dan is “z.t.” een goede optie. Je laat dan alles aan de kijker over en aan dat wat die kijker kan zien. Je stuurt niet, geeft geen clou, geen aanwijzing. Zoek het lekker zelf uit, waar het over gaat. Of positiever gezegd: je mag je als kijker je eigen visie op het werk vormen.
Maar je kunt ook kiezen om met je titel meer te doen. Je kunt de kijker alvast een hint geven wat je bedoeld hebt. Of een extra betekenis aan een werk geven. Dan wordt een cirkel en een streep misschien “Zonsondergang”. Een portret van een jong meisje “Onschuld”. Of als je het dubbelzinniger wilt maken “Hervonden onschuld”. Je gaat je meteen afvragen wat er is gebeurd, dat dat kind haar onschuld heeft verloren en toen weer hervonden. Of wat er vroeger met de kunstenaar is gebeurd, want het is vast een symbool voor het leven van de kunstenaar.
Je kunt ook nog kiezen om iets dat wat je ziet van een raadsel te voorzien. Een schilderij van een kat kun je “dochter van Zeus” noemen. Een redelijk vormloze sculptuur noem je “Dejeuné sur l’herbe”. Kun je meteen laten zien dat je niet van de straat bent. Met of zonder ironie.
Ik bekijk bij ieder werk wat het beste past. Ik heb dingen “zonder titel” genoemd, maar ook “De blauwe met oranje” en “Equal but different”. Daar drink ik een kopje groene thee, Earl Grey of “Ultimate Balance” bij.
