Pannenkoek

Kijk, je moet het zo zien: kunst maken is net zoiets als het bakken van een pannenkoek. Je kunt kiezen uit talloze recepten en bereidingswijzen en manieren om hem te bakken in boter of olie en met veel factoren van materiële en psychische aard die het resultaat beïnvloeden. Nog afgezien van de manieren waarop het uit de hand kan lopen en je uiteindelijk blijft zitten met een mislukte pannenkoek, die je teleurgesteld in de prullenbak mikt, of liever in de gft-bak, want het is toch zonde om zoiets prima eetbaars naar de vuilverbrandingsoven te sturen. Om aan iemand te serveren is hij echt te lelijk, behalve aan jezelf als bakker, die weet wat er in zit en dus ook weet wat je er aan hebt, zodat je gewoon die flapdrol opeet. Ook een uit de hand gelopen pannenkoek, die er raar of gek gevormd uit ziet, kan uitermate aangenaam zijn wat betreft smaak, met het juiste mondgevoel. Er zit tenslotte niets verkeerds in, alleen de pan was nog niet heet genoeg, of je had nog niet de juiste geesteshouding om de pannenkoek met een elegante zwiep in de lucht om te kunnen keren, waardoor dat kreng is dubbelgeklapt met een nat stukje op een nat stukje en nu een dubbeldikke halve maan met gaten is geworden, waar je je desondanks niet te goed voor voelt. Zo’n misbaksel, met smakelijke eigenschappen is voor jou als kunstenaar ook goed, want je hebt dagelijks ervaring bruikbare elementen uit mislukkingen te destilleren en daarna nog een poging te wagen. Zoals bij de worsteling met de ingrediënten van een kunstwerk, als je in je werkplaats of achter je werktafel zit en probeert te creëren, naar eer en geweten, in de veronderstelling dat je dit varkentje eerder hebt gewassen en ook deze keer best kunt weten hoe het zou moeten. Je volgt tenslotte het recept van de vorige keer, wat de verwachting, belofte en bedrieglijke overtuiging met zich meebrengt, dat het ook deze keer een fantastisch kunstwerk op zou moeten kunnen leveren. Ware het niet dat, als je kunst gaat bakken, je van te voren nog niet precies weet waar je pannenkoek aan zou moeten voldoen. Nog meer dan bij het pannenkoeken bakken, kun je je afvragen waarom je er überhaupt aan begint. Al dat moeizame mengen van ingrediënten, waarvan je hoopt dat er de creatieve en goddelijk vonk in gaat vliegen, zodat je papier met kleuren, je klont klei, je brei van woorden, door het opgooien in de lucht en weer heelhuids opvangen, verandert in een perfect, voedzaam, bevredigend, schitterend afgebakken en graag voor altijd te koesteren ding van kunst. Soms lukt dat. En dan is dat mooi. In het verleden gebakken pannenkoeken geven geen garantie voor de toekomst.